Sinh đủ hai con, cơ hội mua nhà ở xã hội sẽ thay đổi ra sao?

Đây là nội dung nhận được sự quan tâm lớn của dư luận trong bối cảnh mức sinh tại Việt Nam đang giảm dưới mức sinh thay thế.

Thông tin về định hướng triển khai chính sách, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh, thời gian tới công tác dân số cần tiếp tục được đẩy mạnh theo hướng đồng bộ, trọng tâm là tăng cường truyền thông, bảo đảm thanh niên và các cơ sở khám, chữa bệnh nắm vững kiến thức về tư vấn tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sơ sinh. Đây được xác định là nền tảng quan trọng để trẻ em sinh ra khỏe mạnh, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, thực trạng mức sinh hiện nay cho thấy sự chênh lệch đáng lo ngại giữa các vùng, miền. Trong khi mức sinh tại các đô thị lớn, khu công nghiệp giảm sâu và kéo dài, thì ở một số khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, mức sinh vẫn ở ngưỡng cao. Tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống dù đã có chuyển biến nhưng chưa được khắc phục triệt để.

Từ thực tiễn đó, Thứ trưởng kêu gọi mỗi người dân có hành động cụ thể trong thực hiện kế hoạch sinh đẻ, các cặp vợ chồng chủ động quyết định số con phù hợp, kết hợp với việc thụ hưởng các chính sách khuyến khích của Nhà nước nhằm góp phần duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm phát triển bền vững.

Theo báo cáo của Cục Dân số (Bộ Y tế), năm 2024, mức sinh trung bình của mỗi phụ nữ Việt Nam đạt 1,91 con - mức thấp nhất trong lịch sử. Năm 2025, con số này tăng nhẹ lên 1,93 con, song vẫn thấp hơn đáng kể so với mức sinh thay thế là 2,1 con và tiếp tục có sự chênh lệch rõ rệt giữa các khu vực.

Bên cạnh đó, trong số 11 chỉ tiêu công tác dân số năm 2025, còn 5 chỉ tiêu chưa đạt, gồm: Tổng tỷ suất sinh; giảm mất cân bằng giới tính khi sinh; điều chỉnh mức sinh; tỷ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc 5 bệnh bẩm sinh và tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần mỗi năm.

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số cho biết, trọng tâm công tác dân số năm 2026 và các năm tiếp theo là vận động các cặp vợ chồng sinh đủ hai con, gắn với cuộc vận động có thông điệp “yêu nước là sinh đủ hai con”.

Cùng với truyền thông, việc thiết kế các chính sách ưu đãi thiết thực, trong đó có chính sách về nhà ở, được xem là giải pháp quan trọng.

Theo quy định của Luật Dân số, có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, Bộ Y tế sẽ xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành chính sách theo hướng bổ sung nhóm đối tượng ưu tiên mua nhà ở xã hội là các cặp vợ chồng sinh đủ hai con.

Việc này được thực hiện trên cơ sở kế thừa các tiêu chí ưu tiên mua nhà ở xã hội đã được Bộ Xây dựng ban hành, đồng thời mở rộng nhằm khuyến khích sinh đủ hai con trong bối cảnh mức sinh đang giảm.

Như vậy, từ thời điểm Luật Dân số có hiệu lực, bên cạnh các nhóm đối tượng ưu tiên theo quy định hiện hành, các gia đình sinh đủ hai con sẽ được xếp vào diện ưu tiên tiếp cận nhà ở xã hội.

Luật Dân số cũng quy định nhiều nội dung mới, bao gồm duy trì mức sinh thay thế, giảm mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số, tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc triển khai đồng bộ các chính sách dân số trong giai đoạn tới.