Tiêu chuẩn KOL, KOC khi AI trỗi dậy và niềm tin trở nên đắt đỏ

Thay đổi trong định nghĩa "sự nổi tiếng"

Chuyên gia truyền thông Tâm An với 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực báo chí, truyền thông, marketing, nhận định một xu hướng mới nổi là sự trỗi dậy của AI influencer (người có tầm ảnh hưởng được tạo bởi trí tuệ nhân tạo AI).

Ví dụ như người mẫu ảo Lil Miquela trên thế giới hay một số thử nghiệm tại Việt Nam.

Đây là các nhân vật ảo được tạo dựng hoàn toàn bằng công nghệ, sở hữu hình ảnh cuốn hút và khả năng tương tác như con người thật.

Xu hướng này mở ra nhiều cơ hội thương mại nhưng cũng đặt ra thách thức về pháp lý, đạo đức và minh bạch nội dung.

Bên cạnh đó, sự nổi tiếng hiện nay đã chuyển từ quan hệ một chiều sang tương tác đa chiều.

Đây là thời điểm “độ tin cậy” lên ngôi, thay thế cho “độ phủ sóng” vốn thống trị suốt nhiều thập kỷ.

Trong quá khứ, người nổi tiếng thường là diễn viên, ca sĩ, MC, có đội ngũ quản lý chuyên nghiệp. Hiện nay khái niệm này thay đổi đáng kể.

Mạng xã hội đã phá vỡ mô hình truyền thông một chiều, trao quyền cho khán giả lựa chọn và đồng sáng tạo nội dung.

Theo khảo sát năm 2023 của AspireIQ (nền tảng tiếp thị người ảnh hưởng), các thương hiệu đầu tư vào tài khoản có 1.000–100.000 người theo dõi (micro-influencer) đạt tỷ lệ thu hồi vốn đầu tư (ROI) cao hơn đến 60% so với các chiến dịch sử dụng người nổi tiếng hoặc tài khoản trên 1 triệu người theo dõi.

Mối quan hệ giữa công chúng và người nổi tiếng không còn một chiều mà trở thành tương tác đa chiều.

Người hâm mộ có thể trò chuyện, chất vấn, tranh luận và thậm chí tham gia vào quá trình sáng tạo nội dung qua các bình luận, tin nhắn, livestream.

Chính yếu tố này tạo ra sự gần gũi nhưng đồng thời cũng khiến danh tiếng trở nên mong manh hơn, bởi bất kỳ phát ngôn hay hành vi không phù hợp nào cũng có thể dẫn đến khủng hoảng truyền thông.

“Sự nổi tiếng ngày nay không còn là cuộc đua giành ánh đèn sân khấu, mà là hành trình xây dựng và duy trì niềm tin. Trong ‘nền kinh tế người tạo ảnh hưởng’, niềm tin chính là đồng tiền mạnh nhất, đắt đỏ nhất quyết định sự tồn tại lâu dài của mỗi cá nhân hay thương hiệu trong mắt công chúng,” chuyên gia truyền thông Tâm An kết luận.

Bộ tiêu chí KOL, KOC như “khung đạo đức" và "hệ tiêu chuẩn"

Theo chuyên gia truyền thông Tâm An, việc quy định minh bạch mối quan hệ thương mại, đảm bảo người quảng bá đã trải nghiệm sản phẩm, cũng như đặt chuẩn mực ứng xử trên không gian mạng sẽ góp phần bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao trách nhiệm xã hội của người có ảnh hưởng và tạo môi trường cạnh tranh công bằng.

Khi thị trường trở nên minh bạch hơn, các doanh nghiệp cũng sẽ phải thay đổi chiến lược.

Thay vì chi hàng tỉ đồng cho một ngôi sao hạng A, họ có thể cân nhắc đầu tư vào một tài khoản có 1.000–100.000 người theo dõi để giảm thiểu rủi ro khủng hoảng và tiếp cận đúng đối tượng mục tiêu hơn.

“Sự dịch chuyển này buộc các nhãn hàng phải tư duy lại về cách họ xây dựng chiến lược marketing (tiếp thị), hướng đến sự bền vững thay vì chỉ chạy theo hiệu ứng nhất thời,” chuyên gia Tâm An nhận định.

Bộ tiêu chí sắp ban hành sẽ không chỉ áp dụng cho con người thật mà cần bao gồm cả nhân vật ảo, để tránh khoảng trống pháp luật khi người có sức ảnh hưởng do AI tạo ra ngày càng phổ biến.

Đó là bước đi cần thiết để xây dựng một sân chơi bền vững, minh bạch và có trách nhiệm cho tất cả.